بان کی مون بدون توجه به واقعیتهای موجود در پشت پرده مذاکرات، طرف ایرانی را مسئول به تعویق افتادن توافق میداند در حالی که این آمریکا و متحدانش هستند که با تداوم سیاست فشار و مذاکره موجب طولانی شدن مذاکرات شدهاند.
۰
کد مطلب : ۱۴۹۵۰
به طور معمول سالهای اخیر، هر زمان که مذاکراتی بین ایران و گروه موسوم به پنج به علاوه یک میخواهد آغاز شود، دستگاه دیپلماسی رسانهای غرب در یک برنامهریزی همه جانبه تلاش میکنند با جریان سازیهای خبری صحنه مذاکرات را برای هیئت نمایندگی ایران سخت و دشوار سازند تا بتوانند در فضاسازی و "ارعاب رسانهای" به اهداف مورد نظر خود دست پیدا کنند، این سیاست که در هر سه دور قبلی مذاکرات به کار گرفته شد.
در دور چهارم مذاکرات ایران و کشورهای ۱+۵ که قرار است در هشتم اسفند (۲۶ فوریه ) در آلماتی قزاقستان برگزار شود از هم اکنون آغاز گشته است.
به عنوان نمونه طی چند روز اخیر اظهارات گوناگون کشورهای غربی از جمله جان کری وزیر خارجه آمریکا که از ایران میخواهد در مذاکرات جدی باشد تا خانم اشتون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا هر کدام به سهم خود با بیان دیدگاههای کاملا یکسویه برای خبرگزاری های رویترز، فرانس پرس و آسوشیتدپرس سوژههای خبری علیه ایران فراهم میکنند.
در این میان اظهارات بان کی مون دبیرکل سازمان ملل بسیار قابل توجه و ارزش نقد و بررسی دارد. به همین جهت در مقاله پیش رو در حد امکان تلاش شده این موضعگیری تجزیه و تحلیل شود.
نقض بیطرفی دبیرکل سازمان ملل
دبیرکل سازمان ملل درگفتوگویی با روزنامه آمریکایی "واشنگتن پست" که در روز جمعه ۱۵ فوریه ۲۰۱۳ ( ۲۷ بهمنماه۱۳۹۱ ) منتشر شد، گفت: « این سازمان یا باید هر چه سریعتر در مورد کارآیی دیپلماسی برای رفع نگرانیهای جامعه جهانی درباره برنامه هستهای ایران به قضاوت بنشیند یا ریسک این خطر را که ایران از گفتوگوهای هستهای با آژانس به عنوان «سرپوشی» برای ساخت بمب استفاده کند، بپذیرد.»
محمد خزاعی نماینده دائم ایران در سازمان ملل متحد ضمن ابراز تأسف از این اظهارات، در نامه خود به بان کیمون دبیر کل سازمان ملل از او خواست تا «بیطرفی» خود را حفظ کند. خزایی در بخشی از نامه خود نوشت:
« مایه تأسف است که دبیرکل سازمان ملل موضعی را در تناقض با وظایف خود و برخلاف اصول مسلم بینالمللی در خصوص ماهیت صلحآمیز فعالیتهای هستهای ایران اتخاذ کرده است. »
تحلیل سخنان بان کی مون
به نظر میرسد آقای بان کی مون دقیقا در راستای جریان سازی خبری علیه ایران با بیان اینکه ایران به دنبال استفاده از پوشش مذاکره برای فعالیتهای نظامی هستهای باشد، سطح خود را از دبیرکل سازمان ملل به یک کارشناس در خدمت سیاست ایران هراسی اسرائیل و ایالات متحده آمریکا تنزل داده است.
آقای بان کی مون حداکثر میتوانست برای حفظ ظاهر هم که شده متقابلا به طرف آمریکا و متحدانش تذکر بدهد که دست از سیاست غلط تحریم و مذاکره دست بردارند تا بتوانند با ایران زودتر به نتیجه برسند.
اما ایشان با انتقاد یکطرفه از ایران به خاطر طولانی کردن روند مذاکرات در عمل نشان داد بیشتر ترجیح میدهد همان القائات رسانههای غربی را علیه ایران تکرار کند.
به راستی مسئول طولانی شدن مذاکرات کیست؟
آقای بان کی مون بدون توجه به واقعیتهای موجود در پشت پرده مذاکرات، طرف ایرانی را مسئول به تعویق افتادن توافق میداند. در حالی که درست برعکس، این آمریکا و متحدانش هستند که با اصرار بر ادامه سیاست غلط موسوم به " فشار و مذاکره " موجب طولانی شدن مذاکرات و بدون نتیجه ماندن آن شدهاند زیرا دلیل طولانی شدن مذاکرات به این واقعیت بازمیگردد که گروه پنج به علاوه یک انتظار دارند هر آنچه که آنها میخواهند محقق شود، بدون آنکه به خواسته های منطقی ایران توجه کنند.
برای آنکه بدانیم مبانی نظری آقای بان کی مون تا چقدر اشتباه است لازم است به اظهارات جان کری دقت کنیم. وقتی وزیر خارجه آمریکا میگوید:
«ایران باید ثابت کند که در مذاکرات جدی است» این برداشت می شود که ایران هر کاری انجام دهد باز هم طرف آمریکایی یک خواست جدیدتری را مطرح میکند چرا که تا همین چند روز پیش میگفتند این ایران است که در مورد زمان و مکان مذاکرات کارشکنی میکند. بعد که در تماس بین دو طرف زمان و مکان مذاکرات نهایی شد حالا آقای جان کری از ایران میخواهد در مذاکرات جدی باشد. این یعنی آنکه آنها نمیخواهند این واقعیت را بپذیرند که وقتی ایران حتی در شرایط افزایش تحریمها و فشارها آماده میشود بر سر میز مذاکره حاضر شود. در واقع حسن نیت خود را برای رسیدن به راههای دیپلماتیک برای حل مسئله به اثبات میرساند. بر این اساس ایران انتظار دارد در طرف مقابل، اقدام موثری انجام شود تا علاقهمندی آنها نیز برای به نتیجه رسیدن مذاکرات آشکار گردد. در حالی که جان کری این بار درخواست "جدی بودن" ایران را پیش میکشد یعنی به مسئولین ایرانی میگوید من چشم خودم را بر اقدامهای مثبت شما بستهام و در هر مرحله خواست جدیدتری را مطرح میکنم. در نتیجه چه انتظاری از ایران میتوان داشت؟
وقتی ایران میبیند غربیها پیام روشن و مثبت ایران را در زمینه پودرکردن بخش قابل توجهی از اورانیوم غنی شده بیست درصدی را نمیبینند و خود را به تغافل میزنند، ناچار میشود برای آنکه به طرف مقابل نشان دهد راهبرد آنها در زمینه افزایش تحریمها کارایی ندارد، به سمت افزایش کیفیت سانتریفیوژهای خود از IR۱ به IR۲ در نطنز پیش رود.
آقای بان کی مون یا از ریزه کاریهای مذاکرات دو طرف آگاه است و چنین نسنجیده تنها یک طرف را به طولانی کردن مذاکرات متهم می کند که در این صورت از جایگاه بیطرفی خود و نقش اصلیاش یعنی حامی صلح و امنیت بینالمللی، خارج شده است. یا از جزئیات ترفند های دو طرف برای ایجاد توازن در مذاکرات و بازیهای سیاسی که جریان دارد، بیاطلاع است که در این صورت نیز بهتر است از مشاوران امین خود کمک بگیرد تا به اصطلاح متهم به موضعگیری ناشیانه در باره یکی از حساسترین مسائل بینالمللی در یک دهه اخیر نشود.
بنابراین آقای بان کی مون اگر براستی علاقهمند به حل و فصل نهایی مذاکرات ایران و گروه موسوم به کشورهای پنج به علاوه یک است. میتواند از طرف آمریکا و متحدانش بخواهد یکبار هم که شده برای اعتمادسازی نشان دهند که به جای تحمیل خواستههای غیرمنطقی خود به ایران دنبال تعامل سازنده و ایجاد همکاری هستند. جایگزینی سیاست "همکاری و مذاکره " بجای " افزایش تحریم" میتواند زمینه ساز به نتیجه رسیدن سریع مذاکرات باشد . همچنین میتواند از طرف ایرانی بخواهد برای ایجاد اعتماد بیشتر اقدامهای لازم را برای نظارت دقیقتر و بیشتر آژانس بینالمللی انرژی هستهای بر فعالیت های صلح آمیز فراهم کند. چنین موضع متوازنی میتواند به افزایش اعتبار جایگاه دبیرکل سازمان ملل کمک کند.