مدیرکل فناوری اطلاعات بانک مرکزی درباره دریافت کارمزد از پذیرندگان پایانه های فروش که قرار است از ابتدای آبان ماه اجرایی شود گفت: اگر بانک مرکزی مجبور نبود که این کارمزدها را دریافت کند، تمایلی برای اجرای این طرح نداشت.
وی با بیان اینکه شبکه شتاب نیاز به بازسازی و نگهداری دارد گفت: فعالان حوزه ارائه خدمات پرداخت الکترونیکی (PSP) به صورت مستقیم دارای 15 هزار و به صورت غیرمستقیم دارای 30 هزار فعال است، بنابراین این صنعت دارای 50 هزار فعال است.
حکیمی با بیان اینکه هزینه سالانه هر نفر از این 15 هزار نفر 30 میلیون تومان است اظهارداشت: برای نگهداری این افراد نیاز به 450 میلیارد تومان است و این در حالی است که عمر مفید پایانه های فروش تنها 5 سال است و قیمت آن نیز 450 تا 550 هزار تومان برای پایانه های با سیم و پایانه های بدون سیم یک میلیون و یکصد هزار تومان است.
این مقام مسئول در بانک مرکزی ادامه داد: یکهزار و 600 میلیارد تومان سرمایه گذاری بر روی پایانه های فروش صورت گرفته که هر پنج سال یکبار باید آنها را نوسازی کرد. وی هزینه استهلاک PSP ها را 340 تا 350 میلیارد تومان عنوان کرد و گفت: مجموع هزینه هایی که باید در این بخش انجام شود بدون حتی یک ریال سود 880 میلیارد تومان در سال است.
حکیمی تعداد پایانه های فروش را سه میلیون و 200 هزار دستگاه ذکر کرد و گفت: در صورتی که شرکت های PSP بخواهند سود دریافت کنند باید تسهیلات بانکی با نرخ 25 درصد دریافت نمایند که مجموعه هزینه های آن یکهزار و 400 میلیارد تومان در سال خواهد بود و اگر این شرکت ها کمتر از 880 میلیارد تومان درآمد داشته باشند، نمی توانند به پایانه های فروش سرویس دهی مناسبی انجام دهند و در نهایت به شبکه ای فرسوده تبدیل خواهند شد.
مدیرکل فناوری اطلاعات بانک مرکزی تصریح کرد: بانک ها سالانه حدود 300 میلیارد تومان از محل درآمدها، یارانه ای به این بخش پرداخت می کنند و 140 میلیارد تومان نیز کارمزد می گیرند بنابراین مجموع ورودی این بخش توسط بانک ها 440 میلیارد تومان است و 440 میلیارد تومان دیگر کمبود منابع داریم.
وی با بیان اینکه تعداد تراکنش ها توسط پایانه های فروش در فروردین سال گذشته 139 میلیون تراکنش خرید بوده است، اظهار داشت: این رقم در مرداد ماه سال جاری با 150 درصد رشد به 340 میلیون تراکنش رسیده است.
این مقام مسئول در بانک مرکزی با بیان آنکه 25 درصد تراکنش ها زیرمبلغ 10 هزار تومان است، گفت: این تراکنش ها هزینه زائدی را به شبکه تحمیل کرده و باعث استهلاک شبکه می شود و این در حالی است که این تراکنش ها ارزش چندانی ندارد.
حکیمی تصریح کرد: برای تامین 440 میلیارد تومان کمبود منابع باید اقدامات مناسبی صورت گیرد و این در حالی است که سال گذشته یک میلیون پایانه فروش به کل شبکه اضافه شده، بنابراین باید سرمایه گذاری ها در این بخش افزایش یابد.
وی با بیان آنکه بانک ها حسابداری کاملی برای مغازه ها و پذیرندگان پایانه های فروش انجام می دهند و هر دو ساعت یک بار به صورت کامل پول را به حساب آنها واریز می کنند، گفت: در صورتی که این پایانه های فروش وجود نداشته باشند علاوه بر حمل و نقل اسکناس، امنیت وجوه نیز با خطر مواجه می شود.
این مقام مسئول در بانک مرکزی درباره رقم کارمزد پذیرندگان پایانه های فروش، گفت: با توجه به آنکه با 440 میلیارد تومان کسری منابع در این زمینه مواجه هستیم در صورتی که این رقم را بر 4 میلیارد تراکنش تقسیم کنیم رقم کارمزد حدود 216 تومان به ازای هر تراکنش می شود که با سود 25 درصدی برای PSPها این رقم به 340 تومان افزایش می یابد اما از آنجا که 95 تومان از این کارمزد توسط بانک ها پرداخت می شود، رقم کارمزد برای پذیرنده ها حدود 110 تومان خواهد بود.
وی با اشاره به برخی انتقادها در مورد سود دریافتی بانک ها از محل وجود سرمایه پذیرندگان پایانه های فروش، تصریح کرد: سهم پول با توجه به وجود پول و شبه پول در کشور تغییری نکرده و حتی کاهش نیم درصدی هم داشته است، بنابراین بانک ها از پولی که در آنجا سپرده گذاری شده سود چندانی دریافت نکرده اند.
حکیمی با بیان اینکه بهره گیری از پایانه های فروش سرعت گردش پول را افزایش می دهد، اضافه کرد: این امر سبب شده تا به نقدینگی فشار نیاید و ضریب فزاینده در کشور مناسب باشد اما به لحاظ خالص حجم منابع منجر به تغییری نشده است.
وی درباره علل ارائه جایزه توسط بانک ها برای بهره گیری از پایانه های فروششان، گفت: بانک ها سر سهم خود از کلیک خاص در حال رقابت هستند و به همین دلیل اقدام به پرداخت جایزه کرده اند.
مدیرکل فناوری اطلاعات بانک مرکزی با اشاره به بخشنامه اسفندماه سال 85 بانک مرکزی درباره دریافت کارمزد از پایانه های فروش، گفت: در این بخشنامه آمده بود که نیم درصد تا سقف 1500 تومان کارمزد دریافت شود اما بانک ها این بخشنامه را اجرایی نکردند.
وی ادامه داد: در همین راستا بانک مرکزی در سال 90 نیز در بخشنامه ای کارمزدها را یک درصد تا سقف 200 تومان تعیین و آن را ابلاغ کرد اما باز هم بانک ها آن را اجرایی نکردند.
حکیمی تاکید کرد: برهمین اساس بانک مرکزی هم اکنون دغدغه از بین رفتن شبکه را دارد و این در حالی است که با وجود تاکید هشت ساله برای دریافت کارمزد این بار اقدام به تنظیم بازار خواهد کرد.
وی درباره مزایای بهره گیری پذیرندگان پایانه های فروش، گفت: وجوه هر دو ساعت یک بار به حساب آنها واریز می شود و از آنجا که این پایانه ها به حساب های کوتاه مدت متصل است بانک ها به این وجوه سود پرداخت می کنند در حالی که اگر این پول ها در مغازه باقی بماند سودی به آنها تعلق نمی گیرد.
مدیرکل فناوری اطلاعات بانک مرکزی در پاسخ به این پرسش که پیش بینی بانک مرکزی از اتفاقات دریافت کارمزد از پایانه های فروش چیست، تاکید کرد که هیچ اتفاق خاصی نخواهد افتاد و تنها خریدهای با ارقام کم از شبکه خارج می شود که البته بانک مرکزی خواستار این امر است. حکیمی از دارندگان پایانه های فروش خواست در صورتی که پایانه اضافی در مغازه های خود دارند و به آنها نیازی ندارند آنها را پس دهند. برای مشکل خریدهای خُرد نیز طرح کیف پول در دستور کار است اما این امر نیاز به سرمایه گذاری بالا دارد.
این مقام مسئول در بانک مرکزی گفت: با دریافت کارمزد از پایانه های فروش امکانات جدیدی برای مغازه دارها فراهم خواهد شد که این امکانات نظیر تعویض پایانه های فروش، نصب پایانه ظرف مدت زمان معین و اتصال آن به هر حسابی که دارنده آن بخواهد، است.
