هرکس سخن از زبان شیرین پارسی به میان می آورد، نخست ، نام ابوالقاسم حسن پور علی طوسی مشهور به حکیم ابوالقاسم فردوسی در یادها زنده می شود.
به نام خداوند جان و خرد/کزین برتر اندیشه برنگذرد
خداوند نام و خداوند جای/خداوند روزی ده رهنمای...
و این ابیات، آغاز روایت منظوم نبرد خیر و شر در ادبیات کهن فارسی است که در حدود ۶۰ هزار بیت و در سه دوره اساطیری، پهلوانی و تاریخی تنظیم شده است و با نام جاوید شاهنامه مشهور است.
و این ابیات، حکایت از کتاب و نامی دارد که به حق، شناسنامه زبان پارسی و نشانی مهم از هویت قوم فارسی است؛ کتابی که به همت حکیم فردوسی، به نظم درآمد و جاودانه شد و البته نقش مهمی هم در جاودانگی زبان گویای پارسی بازی کرد.
تاریخ اذعان دارد که فردوسی جاودان، به ادبیات و هنر ایران زمین می اندیشید و بر این اساس، بر آن شد تا با به کارگیری زبانی ساده و فخیم و در عصری که بسیاری از شاعران به مدح و ثنای شاهان و درباریان زمان خود مشغول بودند، واژگان و ترکیب های اصیل زبان فارسی را که با ورود ادبیات عرب به ایران، کم کم به دست فراموشی سپرده می شد، ماندگار سازد و همین همت والای او بود که امروزه همگان، ارزشمندترین کتاب تاریخی منظوم زبان فارسی را شاهنامه او می دانند و به آن می بالند.
چنین است که به تعبیر برخی بزرگان فرهنگ و ادب ایران زمین، گویی تمام کلمات و واژگان فارسی، بوی فردوسی را می دهند و یادآور رنج و زحمت های اویند در تحکیم و استواری این زبان:
"بسی رنج بردم در این سال سی
عجم زنده کردم بدین پارسی."
فردوسی، طلایه دار شکوه و حماسه است و شعر حماسی، ریشه در نام او دارد و ایران زمین به این ابهت و سروَری، فخر می کند:
"دریغ است ایـران که ویـران شــود
کنام پلنگان و شیران شــود
چـو ایـران نباشد تن من مـبـاد
در این بوم و بر، زنده یک تن مباد."
و اکنون، حکیم توس، تنها حکیم توس و ایران نیست؛ بلکه حکیمی استوار و بلندآوازه در گیتی است و ۲۵ اردیبهشت ماه هر سال، به عنوان روز بزرگداشت او، بهانه ای است برای یادآوری ادای دِینِ این استوارمردِ استوارسخن به ادبیات و زبان فارسی تا همگان بدانند که با کلمات و واژگان اصیل هم می توان به جنگ کاستی و ناراستی و سستی و بی عدالتی رفت:
"بیا تا جهان را به بد نسپریم
به کوشش همه دست نیکی بریم
نباشد همی نیک و بد پایدار
همان به که نیکی بود ماندگار
همان گنج و دینار و کاخ بلند
نخواهد بدن مر تو را سودمند
سخن ماند از تو همی یادگار
سخن را چنین خوار مایه مدار."
این ماندگاری و استواری او البته ریشه در حبّ اهل بیت علیهم السلام هم دارد؛ آنجا که در سروده ای چنین سرمست کننده می سراید:
"اگر چشم داری به دیگر سرای
به نزد نبی و علی گیر جای
گرت زین بد آید گناه منست
چنین است و این دین و راه منست
برین زادم و هم برین بگذرم
چنان دان که خاک پی حیدرم
هر آنکس که در جانْشْ، بغض علیست
ازو زارتر در جهان زار کیست؟"
کوتاه سخن آنکه شاهنامه، نه تنها یک کتاب شعر و ادب، بلکه کتاب حکمت و اندرز است و بر همه ماست تا در این روز ۲۵ اردیبهشت ماه، به عنوان سالروز گرامیداشت این حکیم الهی، با خود عهد بندیم که حداقلی از هر روز، هر هفته یا هر ماه را به خواندن اشعاری از شاهنامه اختصاص دهیم که اگر چنین کنیم، قطعا بیش از پیش به ایرانی بودن خود می بالیم و البته با خواندن این اشعار حماسی، سرزندگی و نشاط دوباره ای خواهیم یافت.
