حزب الله نیوز | خبر، گزارش، عکس و فيلم از ایران و جهان 30 تير 1397 ساعت 13:24 https://www.hezbollahnews.com/news/173732/فشارهای-آمریکا-راهبرد-آنکارا-قبال-تهران -------------------------------------------------- عنوان : فشارهای آمریکا و راهبرد آنکارا در قبال تهران -------------------------------------------------- واقعیت این است که در دوره­ قبلی تحریم­‌ها علیه ایران، همکاری­ و همراهی­‌های ترکیه، توانست بخشی از فشار وارده را کاهش دهد و در عین حال، رونق اقتصادی ترکیه نیز دنبال شد، اما تیم دونالد ترامپ، خواهان تکرار چنین شرایطی نیست. متن :  سفر هیات وزارت امور خارجه و وزارت خزانه­ داری آمریکا به هندوستان و ترکیه به منظور اقناع مسئولین دهلی و آنکارا برای قطع همکاری اقتصادی با تهران، اهمیت ویژه­‌ای دارد.   اگر چه هندوستان در شرایط کنونی به یک قدرت جدی و دارای یک اقتصاد شایان توجه و در حال توسعه­ تبدیل شده، اما واکنش و پاسخ هندوستان به درخواست آمریکا، به اندازه واکنش ترکیه، دارای اهمیت استراتژیک نیست. به این دلیل که اساساً روابط ایران و ترکیه هم در بُعد معادلات سیاسی منطقه و هم از حیث روابط دوجانبه تهران – آنکارا، دارای اهمیت ویژه­‌ای است و این رابطه، نه تنها بر مبادلات تجاری این دو قدرت منطقه­‌ای، بلکه بر ثبات و همکاری­‌های مرتبط با حوزه­‌های دیگر نیز، تاثیر می­‌گذارد.   واقعیت این است که در دوره­ قبلی تحریم­‌های بین­‌المللی، همکاری­ و همراهی­‌های ترکیه، توانست بخشی از فشار وارده بر ایران را کاهش دهد و در عین حال، این مساله، در رونق اقتصادی ترکیه نیز بی­ تاثیر نبود و گونه­‌ای از بازی بُرد – بُرد شکل گرفت که ظاهراً تیم دونالد ترامپ، خواهان تکرار چنین شرایطی نیست.   بیانیه­‌ای نرم، تصمیمی سخت   بعدازظهر دیروز به محض پایان یافتن دیدار هیات آمریکایی با هیات ترکیه­‌ای، وزارت امور خارجه­ ترکیه در مورد این نشست، بیانیه داد. بیانیه بسیار کوتاه و موجز بود و به همان اندازه محافظه­ کارانه و محتاطانه. در این متن کوتاه، به تامین منابع انرژی ترکیه از ایران و اهمیت روابط اقتصادی و همسایگی این دو کشور اشاره شده و اعلام شده که ترکیه، موضوع تحریم­‌ها را از نزدیک پیگیری می­‌کند.       به عبارتی دیگر در این متن مختصر، قول و تعهد آشکار و قاطعانه­‌ای مبنی بر قطع رابطه­ اقتصادی با ایران به آمریکا داده نشده و در همان حال،  ادبیاتی به کار نرفته که نشان­دهنده­ دفاع تمام­ قد ترکیه از حفظ روابط اقتصادی تهران – آنکارا باشد.البته با در نظر گرفتن شرایط حاکم بر روابط ترکیه و آمریکا و نیز بسیاری از مبانی عمل­گرایانه­ روابط بین­‌الملل، نمی­‌توان انتظار ادبیاتی حماسی داشت اما شواهد، دست کم در شرایط کنونی، نشان­دهنده­ این است که ترکیه، می­‌خواهد با احتیاط بسیار در این مسیر قدم بردارد.   سخنان یک چهره­ مهم ترکیه در مورد ایران   رفعت حصارجیکلی­ اوغلو رئیس «اتحادیه­ اتاق­‌های بازرگانی و تالارهای بورس ترکیه» (TOBB) در سیاست و اقتصاد آن کشور، آدم مهم و تاثیرگذاری است. او در جریان مذاکرات صلح بین دولت ترکیه و پ.ک.ک، به عنوان یکی از روسای هیات 63 نفره­ فرزانگان صلح ایفای نقش کرد و در سفر این هیات­‌ها به بسیاری از استان­های ترکیه، هواپیماهای خصوصی و امکانات خود را در اختیار فرزانگان مزبور گذاشت تا صلح و ثبات برقرار شود و مناطق کردنشین جنوب و جنوب شرقی ترکیه نیز، به بازار بزرگ و گسترده­ اقتصاد در حال رشد این کشور بپیوندد. او در این سال­ها، در ترکیه و در حزب حاکم، نفوذ و محبوبیت فراوانی پیدا کرده و حتی از احتمال انتصاب او به عنوان وزیر اقتصاد در کابینه­ جدید، سخن می­‌رفت.   تیم آمریکایی وزارت خارجه و وزارت خزانه­ داری، در دفتر کار این مرد اقتصادی، با او و کارآفرینان و تجار بزرگ ترکیه نیز دیدار کرده و از آنان خواست تا به روابط اقتصادی خود با ایران پایان دهند، اما پاسخ و واکنش حصارجیکلی­ اوغلو، بسیار هوشمندانه و مهم و در عین حال محل تامل و شایان تحلیل است.   به طور خلاصه می­‌توان مهم­ترین نکات سخنان او در مورد اهمیت نقش ایران در منطقه و روابط آنکارا - تهران را چنین دسته­ بندی کرد: 1. ما قبلاً در همین اتاق گرد هم آمده و از امضا شدن تواتفق هسته­‌ای بین ایران و کشورهای غربی ابراز خرسندی کرده بودیم و حالا از این که آمریکا از این توافق خارج شده، بسیار متاسف و متاثر هستیم.   2.ایران یکی از کشورهای مهم اقتصادی منطقه و دروازه­ عبور کالاهای ما به سمت آسیای میانه و یکی از مهم­ترین شرکای تجاری ماست.   3.لازم است آمریکا، ترکیه را از پرداخت مالیات 25 درصدی واردات فولاد و آهن معاف کند. ما شریک و متفق هستیم و این تصمیم شما به صنعت فولاد ترکیه به شدت آسیب می­‌زند. 4.در  تحولات دوره­‌های پیشین و مسائلی که برای ایران و و عراق روی داده، ترکیه بیش از دیگران آسیب دید و حتماً باید ضررها و خسارات احتمالی آتی، جبران شوند.   سخنان حصارجیکلی­ اوغلو را در کنار شرایط حاکم بر روابط ترکیه و آمریکا بگذاریم و به خاطر بیاوریم که مسائلی نظیر تقاضای ترکیه در مورد استرداد فتح الله گولن، تحویل هواپیماهای اف 35 به آنکارا، درخواست دونالد ترامپ برای آزادی کشیش آمریکایی زندانی در ترکیه و نیز اختلافات ترکیه و آمرکیا در مورد کردهای  شمال سوریه و نیز مسائلی همچون منبج، الباب و شرق فرات، جملگی، شرایطی را فراهم آورده­‌اند که تابلوی کلان نیازهای متقابل آمرکیا و ترکیه را به ما نشان می­­‌دهند.   از دیگر سو، تحولات چند سال گذشته نشان داده که ترکیه برای تامین انرژی، می­‌تواند جمهوری آذربایجان و اقلیم کردستان عراق را جایگزین ایران کند، اما به دو پیش‌شرط: نخست؛ پذیرفتن دشواری­‌های اتخاذ این تصمیم سیاسی و به جان  خریدن پیامدهای نارضایتی ایران از ترکیه در پرونده­‌های سیاسی منطقه. دوم؛ تامین زیرساخت­‌های لازم برای انتقال گاز اقلیم کردستان عراق به ترکیه.   بنابراین، دست کم در شرایط کنونی، ترکیه شانس چندانی برای یافتن یک جایگزین ایرانی در حوزه­ انرژی ندارد و در همان حال، اگر قرار باشد لگد محکمی زیر میز کوبیده شود، در حوز‌ه­‌های اقتصادی دیگری همچون صادرات کالا به آسیای میانه، صادرات ام.دی.اف، پوشاک و مواد غذایی به ایران و نیز موج حرکت توریست­‌های ایرانی به ترکیه، آسیب­‌هایی به اقتصاد ترکیه وارد خواهد شد.   بنابراین در شرایط فعلی چنین می­‌توان پیش­ بینی کرد که اردوغان تلاش خواهد کرد به شکلی محافظه­ کارانه و محتاطانه، به همکاری سیاسی و اقتصادی با ایران ادامه دهد و تسلیم خواسته­‌های آمریکا نشود اما در هر حال، باید مراقب رفتارها و تشویق­‌ها و ایجاد انگیزه­‌های آمریکا باشیم و ببینیم آیا ممکن است برای اقناع ترکیه، امتیاز کلانی بدهد یا خیر.   یادداشت: محمد علی دستمالی کارشناس مسائل ترکیه